ਅਧਿਆਇ 15 ਸਾਡਾ ਵਾਤਾਵਰਣ

 

ਸਵਾਲ 1

ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਬਾਇਓਡੀਗਰੇਡ ਕਰਨ ਯੋਗ ਚੀਜ਼ ਹੈ?

(a) ਘਾਹ, ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਚਮੜਾ

(ਅ) ਘਾਹ, ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ

(c) ਫਲਾਂ ਦੇ ਛਿਲਕੇ, ਕੇਕ ਅਤੇ ਚੂਨਾ ਦਾ ਜੂਸ

(ਡੀ) ਕੇਕ, ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਘਾਹ

ਜਵਾਬ:

(a) ਘਾਹ, ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਚਮੜਾ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2

ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੀ ਇੱਕ ਭੋਜਨ-ਚੇਨ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਦੀ ਹੈ?

(ਏ) ਘਾਹ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਅੰਬ

(ਅ) ਘਾਹ, ਬੱਕਰੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ

(c) ਬੱਕਰੀ, ਗਾਂ ਅਤੇ ਹਾਥੀ

(ਡੀ) ਘਾਹ, ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਬੱਕਰੀ

ਜਵਾਬ:

(ਅ) ਘਾਹ, ਬੱਕਰੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ.

 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3

ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਕੂਲ ਹਨ?

()) ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਕੱਪੜੇ-ਥੈਲੇ ਖਰੀਦ ਕੇ ਰੱਖਣੇ

(ਅ) ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਲਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ

(c) ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਸਕੂਟਰ 'ਤੇ ਛੱਡਣ ਦੀ ਬਜਾਏ

(ਡੀ) ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ

ਜਵਾਬ:

(ਡੀ) ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4

ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਾਰ ਦੇਈਏ?

ਜਵਾਬ:

ਭੋਜਨ ਦੀ ਲੜੀ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਏਗਾ.

1. ਜੇ ਜੜ੍ਹੀ ਬੂਟੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਣਗੇ.

2. ਜੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੜ੍ਹੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ.

3. ਜੇ ਉਤਪਾਦਕ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਚੱਕਰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ.

 

 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5

ਕੀ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਹੋਵੇਗਾ? ਕੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰ ਦੇ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ ਬਿਨਾਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਜਵਾਬ:

ਹਾਂ, ਇੱਕ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੱਖ ਵੱਖ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਹੋਵੇਗਾ. ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੇ; ਜੜ੍ਹੀ ਬੂਟੀਆਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀਆਂ ਜਾਂ ਉਹ ਪਰਵਾਸ ਕਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ collapseਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ. ਜੇ ਜੜ੍ਹੀ ਬੂਟੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਤਪਾਦਕ ਚੈਕ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਖਾਣੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਗੇ. ਜੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੜ੍ਹੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਪੱਧਰਾਂ ਤਕ ਵੱਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ. ਜੇ ਸੜਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਰੇ ਹੋਏ ਜਾਨਵਰ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਜਾਨਵਰ ਘੁਲਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਤਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਰੀਸਾਈਕਲਿੰਗ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਉਪਜਾity ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ. ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਧਰਤੀ ਦਾ ਹਰਾ ਢੱਕਣਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ. ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਹਰ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ.

ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਕੀ ਹੈ? ਕੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਖਰਾ ਹੋਵੇਗਾ?

 

 

ਜਵਾਬ:

ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਧਾਉਣਾ: ਖਾਣੇ ਦੀ ਚੇਨ ਦੇ ਹਰੇਕ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜੀਵਿਤ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਵਰਗੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਰਸਾਇਣਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਜੈਵਿਕ ਵਿਸਤਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.

ਹਾਂ, ਬਾਇਓ-ਵਿਸਥਾਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਧਣਗੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਟ੍ਰੋਫਿਕ ਪੱਧਰ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇਗਾ. ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰੇਗਾ ਜਿਵੇਂ ਵਿਕਾਸ, ਪ੍ਰਜਨਨ, ਆਦਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7

ਗੈਰ-ਬਾਇਓਡੀਗਰੇਡੇਬਲ ਕੂੜੇ ਕਰਕਟ ਕਾਰਨ ਜੋ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਅਸੀਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ?

ਜਵਾਬ:

ਗੈਰ-ਬਾਇਓਡੀਗਰੇਡੇਬਲ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਕਾਰਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ:

1. ਜੇ ਕੁਦਰਤ ਵਿਚ ਗੈਰ-ਬਾਇਓਡੀਗਰੇਡੇਬਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਬਾਇਓ-ਮੈਕਨੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ.

2. ਜੇ ਗੈਰ-ਬਾਇਓਡੀਗਰੇਡਲ ਕੂੜਾ ਵਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਨਵੇਂ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਪਦਾਰਥ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ.

3. ਗੈਰ-ਬਾਇਓਡੀਗਰੇਡੇਬਲ ਕੂੜੇ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇਗੀ.

 

 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8

ਜੇ ਸਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਸਾਰੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਬਾਇਓਗਰੇਡ ਕਰਨ ਯੋਗ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀ ਇਸ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਏਗਾ? [ਸੀਬੀਐਸਈ 2011, 2013]

ਜਵਾਬ:

ਜੇ ਸਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਸਾਰੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਬਾਇਓਗਰੇਡ ਕਰਨ ਯੋਗ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਏਗਾ. ਜੇ ਇਸ ਦਾ ਸਹੀ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਘੱਟ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਬਿਮਾਰੀ ਮੁਕਤ ਹੋਣਗੇ.

ਪਰ ਜੇ ਇਸ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਪਟਾਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਤਾਵਰਣ ਉੱਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਏਗਾ.

 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9

ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਕਿਉਂ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ? ਇਸ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ?

ਜਵਾਬ:

ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਚਲੀ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨਸ ਧਰਤੀ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੀਆਂ. ਇਹ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ.

ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਯੂ.ਐੱਨ.ਈ.ਪੀ.) ਨੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ 1986 ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੀ.ਐੱਫ.ਸੀ. ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਜਮਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣਾਈ।